หนังสือสำหรับเด็กปฐมวัยมีลักษณะพิเศษกว่าหนังสือทั่วไป เนื่องจากผู้ใช้คือเด็กปฐมวัยซึ่งมีระดับพัฒนาการและความสนใจที่แตกต่างไปจากวัยอื่น ๆ การผลิตหนังสือเพื่อเด็กวัยนี้จึงต้องคำนึงถึงเนื้อหาและรูปแบบการนำเสนอของหนังสือให้สอดคล้องกับพัฒนาการและความสนใจของเด็ก ผู้ผลิตหนังสือจึงต้องเริ่มจากการเขียนเค้าโครงหนังสือ จากนั้นจึงสร้างภาพประกอบเรื่อง ดังนี้

         1. การเขียนเค้าโครงหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัย

          การจัดทำหนังสือสำหรับเด็ก เป็นเรื่องละเอียดอ่อนเพราะต้องพิจารณารอบด้านทั้งด้านพัฒนาการของเด็กปฐมวัย จิตวิทยาการเรียนรู้ของเด็ก และเรื่องของศิลปะการวาดรูปหรือการประดิษฐ์ภาพประกอบรวมถึงขั้นรวมถึงขั้นตอนและเทคนิคในการผลิตหนังสืออีกด้วย ในการทำหนังสือสำหรับเด็กต้องเริ่มจากการตัดสินใจว่าจะทำเรื่องอะไรและกำหนดจุดมมุ่งหมายในการจัดทำให้ชัดเจนหนังสือสำหรับเด็กแต่ละเล่มอาจมีจุดมุ่งหมายเฉพาะเจาะจงที่ไม่เหมือนใครหรือไม่เคยมีใครทำมาก่อน ซึ่งจะเป็นจุดเด่นของหนังสือเล่มนั้น ผู้เขียนจะต้อง สอดแทรกทั้งความรู้ ความคิด ทัศนคติ ค่านิยม และคุณธรรมไว้ในหนังสือสำหรับเด็ก ทั้งเป็นการส่งเสริม สติปัญญาและความสนุกเพลิดเพลินเพื่อให้เด็กสามารถนำไปปรับใช้ในการดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข ทั้งนี้ ผู้จัดทำหนังสือควรคำนึงอยู่เสมอว่าจุดหมายหลักในการใช้หนังสือคือการอ่านหนังสือของเด็ก ซึ่งจะเกี่ยวข้อง   กับการพัฒนาทักษะทางการอ่านในปัจจุบันและนิสัยรักการอ่านอันจะส่งผลต่อเด็กในอนาคต ดังนั้นผู้จัดทำ หนังสือจึงต้องมีความรู้พื้นฐานในการเลือกประเด็นหรือแกนเรื่อง (Plots) ที่เหมาะสมกับเด็กปฐมวัย ซึ่งในที่นี่เราจะเน้นแนวคิดความเป็นพลเมืองตื่นตัว (Active citizen) และต้องมีทักษะทางการเขียนเรื่องเพื่อให้สามารถเขียนเล่าเรื่องได้เข้าถึงความรู้สึกและความประทับใจของเด็ก

                การเลือกประเด็นเพื่อเขียนหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัย

               ขั้นตอนแรกในการจัดทำหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัยนั้น คือ การคิดเรื่องหรือค้นหาประเด็นที่จะ เขียนเป็นเรื่องราวเพื่อใช้ในการจัดทำหนังสือ การเลือกประเด็นมาใช้ทำหนังสือให้เด็กปฐมวัยอ่านนั้นต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ ผู้จัดทำต้องใช้ทั้งความรู้ ประสบการณ์ และความคิดสร้างสรรค์ที่ได้กลั่นกรองแล้วเป็นอย่างดี หนังสือเด็กเล่มเดียวอาจเป็นเรื่องเล็กๆในความคิดของผู้ใหญ่ แต่จะเป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่มากและสำคัญมากสำหรับชีวิตของเด็กเพราะจะเป็นการนำเขาออกไปสู่การรับรู้โลกภายนอกทั้งโลกแห่งจินตนาการและความเป็นจริง และหนังสือเล่มนั้นอาจเป็นพลังหรือแรงจูงใจในการเป็นพลเมืองตื่นไปตลอดชีวิตในหลักการที่ใช้สำหรับเลือกประเด็นหรือแกนเรื่องเพื่อผลิตหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัยนั้น ยังไม่ปรากฎว่ามีการจัดการกลุ่มหลักการเลือกไว้ที่ใด แต่จากประสบการณ์ของผู้เยวชาญด้านหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัย การเลือกประเด็นมาผลิตหนังสือของนักศึกษาซึ่งสามารถจัดกลุ่มอย่างกว้างๆได้ดังนี้ เลือกผลิตตามวัตถุประสลค์ที่จะใช้หนังสือ (Based on objectives) เลือกจากประเด็นที่เข้าถึงความรู้สึกประทับใจของเด็ก (Based on child's impression) และเลือกจากเรื่องที่แปลกใหม่ไม่มีขายในตลาดหนังสือ (Based on novelty and uniqueness) ในที่นี่มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองตื่นตัว (Active citizen) โดยเชื่อมโยงกับเรื่องราวและวิถีชีวิตจริงในชุมชน ดูตารางแนวคิดพลเมืองตื่นตัว)

          2. การเขียนโครงร่างของเรื่องหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัย

            การเขียนโครงร่างของเรื่อง เป็นขั้นตอนที่พัฒนาต่อเนื่องจากการเลือกประเด็นหรือคิดเ รื่องเพื่อเขียนหนังสือสำหรับเด็กซึ่งต้องคำนึงว่าเด็กคือเป็าหมายหลักของการใช้หนังสือเล่มนั้นและผลจากการใช้ หนังสือเล่มนั้นอาจจะเป็นแรงบันดาลใจหรือสส่งผลต่อชีวิตของเด็กในระยะยาว หรืออาจเปลี่ยนทัศนคติ ต่อเรื่องใดเรื่องหนึ่งซึ่งอาจเป็นได้ทั้งทางบวกหรือทางลบ ดังนั้นผู้เขียนโครงร่างของหนังสือจะต้องนำเสนอแต่สิ่งดีงาม สิ่งที่ถูกต้องมีคุณธรรมจริยธรรมและสร้างสรรค์สังคม เนื้อหาควรจะจบกระบวนความในใจของเด็ก จบเรื่องอย่างมีความสุข ไม่มีสิ่งที่คาใจหรือคำถามที่คาใจเด็กอยู่อีก เช่น ตัวละครเอกในเรื่องได้รับชัยชนะจากฝ่ายอธรรมหรือสมหวัง ไม่ควรจบเรื่องด้วยความโศกเศร่าหรือการพลัดพรากเพราะเด็กจะรุ้สึกหดหุ่ เด็กควรจะได้เรียนรู้ว่าโลกนี้มีความหวัง มีความยุติธรรมสำหรับคนดี และนี่คือพลังแห่งการมีชีวิตในอนาคตของเด็ก

           ควรทำให้แตกต่างจากผุ้อื่นที่เคยมีมาแล้ว หมายถึงว่าไม่ควรเลียนแบบหนังสือเล่มอื่น ทั่วไป ความแปลกใหม่ทั้งรูปแบบและเนื้อหาจะทำให้เด็กสนใจมากขึ้น เนื้อเรื่องควรมีลักษณะที่ส่งเสริมความ เป็นพลเมืองตื่นตัว (Active citizen) คุณธรรม ความอยากรู้อยากเห็น และแรงบันดาลใจในชีวิตของเด็ก การเขียนโครงร่างของเรื่องควรดำเนินตามขั้นตอนดังนี้

     ขั้นที่1 ตั้งชื่อเรื่อง เป็นความคิดรวบยอดของเรื่องนั้นเรื่องควรมีที่มาจากตัวเอกของการคิดชื่อ เรื่อง หรือ จากเหตุการณ์ภายในเรื่องทั้งหมด ชื่อเรื่องมีความสำคัญมากเพราะจะเป็นจุดเริ่มต้นของผู้อ่านที่จะ ติดตามอ่านเรื่องจนจบ

     ขั้นที่2 ผูกเรื่อง เป็นการคิดเรื่องอย่างคร่าว ๆ ก่อนที่จะจัดลงฉากในแต่ละฉากที่ผุ้เขียนจะ จินตนาการในเรื่องที่ตนจะเขียนก่อนที่จะเขียนอย่างละเอียด

     ขั้นที่3 จับแก่นสาระของเรื่อง หมายถึง การกำหนดแกนของเรื่องหลังจากที่ได้ผูกเรื่องอย่างคร่าว ๆ แกนของเรื่องนี้จะเป็นตัวยึดทุกส่วนของเรื่องราวในหนังสือให้อยู่ในประเด็นเดียวกัน ซึ่งเปรียบได้กับโครง กระดูกของร่างกาย

     ขั้นที่4 จัดฉากชีวิตตัวละคร หมายถึง การวางเรื่องที่จะให้ตัวละครแต่ละตัวเป็นใครและมีบทบาท อย่างไรในเรื่องนั้น ๆ อาจนำมาจากเรื่องสมมติหรือจากสภาพความเป็นจริงในสังคม หรือจากประสบการณ์ที่ พบเห็นนำมาจัดให้เข้ากับฉากภายในเนื้อเรื่องที่เขียน

     ขั้นที่5 กำหนดตัวละคร หมายถึง ตัวที่แสดงพฤติกรรมตามโครงเรื่องที่คิดไว้ ผู้เขียนเรื่อง ต้องรู้ว่าจะให้ตัวละครแสดงบทบาทอะไรอย่างไร แสดงอารมณ์อย่างไร ซึ่งจะเป็นไปตามบทที่กำหดให้และอยู่ภายในกรอบของแกนเรื่อง ข้อพึงสังเกตสำหรับหนังสือสำหรับเด็ก โดยส่วนใหญ่จะใช้ตัวแสดงไม่มากนักเพื่อไม่ให้เด็กสับสน

     ขั้นที่6 กำหนดลักษณะของภาษา หมายถึง การใชช้ภาษาในหนังสือเล่มนั้นว่าเราจะใช้สำนวน ภาษาอย่างไร เช่น ร้อยแก้ว หรือร้อยกรอง สำหรับเด็กเล็กควรใช้คำง่าย ๆ แต่มีความหมายที่ตรงไปตรงมาไม่ ต้องแปลความหมายอีกครั้ง ควรเป็นคำไทยง่าย ๆ สั้น ๆ และกระชับความหมายภาษาคือประเด็นสำคัญที่ ผู้เขียนเรื่องต้องให้ความสนใจ ควรใช้ประโยคสั้น ๆ หรือแบ่งประโยคที่ยาวให้เป็นวลีสั้น ๆ ประโยคที่ไม่สมบูรณ์ก็สามารถใช้ได้ในหนังสือเด็ก รวมถึงการใช้เทคนิคการทำซ้ำ (Repetition) ซึ่งเป็นวิธีที่ดีที่จะ เสริมสร้างแกนเรื่อง (Plot) ให้แน่นขึ้นและยังเป็นการส่งเสริมความสามารถในการอ่านของเด็กอีกด้วย  โดยเฉพาะการซ้ำคำศัพท์ยากจะเพิ่มทักษะทางการอ่านและช่วยให้เด็กเข้าใขเนื้อเรื่องมากขึ้น

          หลักการสำคัญที่พึงตระหนักในการเขียนโครงร่างของเรื่อง คือ หนังสือภาพที่ผลิตจะต้องสนุกทั้งสำหรับการอ่านและการฟังของเด็ก ไม่ควรกังวลว่าจะต้องใชช้คำง่าย ๆ เสมอไปหากจำเป็นจต้องใช้คำยากเพื่อ พัฒนาทักษะทางภาษาของเด็กให้สูงขึ้นก็ใช้ได้แต่ควรมีบริบทที่เสริมกับคำยากนั้นเพื่อให้เด็กเข้าใจได้ แต่พึง ตระหนักว่าไม่ควรใช้คำยากหากไม่มีความสำคัญต่อการเข้าใจแกนเรื่อง ซึ่งความจริงเด็กจะสนใจและสนุกกับความคิดสร้างสรรค์และการเล่นภาษาที่แปลก ๆในหนังสือนั้นมากกว่าอย่างอื่น ดังนั้น จึงไม่ต้องกลัวกับการใช้คำที่มีเสียงแปลกหรือสร้างคำที่ไม่เคยมีมาก่อนตราบใดที่ยังสามารถเช้าใจเนื้อหาและบริบทได้ ตัวอย่างเช่น “อีเล้งเค้งโค้ง” เป็นรูปแบบการทำซ้ำเสียงและยังอาศัยจังหวะในการใช้งานและความคิดสร้างสรรค์ของเสียง ใน ต่างประเทศจะมีหนังสือที่มีหลักในการสร้างคำที่แปลกประหลาดที่ทำให้เกิดเสียงที่สัมผัสกันและเป็นหนังสือ คลาสสิคที่เด็กชอบ เช่น ผลงานของ Dr.Seuss เรื่อง Fox in Sock ซึ่งเน้นการฝึกทักษะการออกเสียง Dr. ( Seuss, 1993)

         สิ่งที่พึงหลีกเลี่ยงในการเขียนหนังสือสำหรับเด็กคือไม่ควรขียนแบบพระเทศน์หรือครูสอนหนังสือคือ ดำเนินเรื่องไปแบบเรียบๆไม่มีอะไรตื่นเต้นจะทำให้เด็กรู้สึกเบื่อ ไม่ควรใช้คำพูดเหมือนกับว่า เด็กเป็นผู้ใหญ่ที่ตัวเล็กซึ่งคิดว่าเด็กมีความรู้และประสบการณ์เหมือนกับผู้ใหญ่ ใช้ศิลปะที่ไม่เหมาะสมกับเรื่อง ไม่ควรเขียนหนังสือภาพที่ใช้ตัวหนังสือมาก ไม่ควรเขียนหนังสือประเภทสารคดีที่ใช้ตัวหนังสือมากเกินไปและภาพน้อยเกินไป ไม่ควรสร้างตัวละครที่น่าเบื่อและไม่จำเป็นต่อเรื่องนั้น ๆ ไม่ควรสร้างละครที่มีปัญหาและไม่สามารถแก้ปัญหาได้ตลอดเรื่อง ไม่ควรสอนโดยตรงว่าเด็กควรทำอะไรและไม่ควรทำอะไรแต่ควรใช้วิธีการแสดงออกผ่านตัวละคร

         3. การจัดทำต้นฉบับของหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัย

       การทำตต้นฉบับของหนังสือเป็นการพัฒนาผลที่เกิดจากการวางโครงเรื่องที่ได้นำเอาเนื้อหาอันเป็นสาระหลักของเรื่องมาเขียนเรียงลำดับเหตุการณ์จากต้นจนจบเรื่องราว ซึ่งเรื่องราวตามโครงเรืองจากขั้นตอนการเขียนเรื่องที่ผ่านมายังไม่สามารถเห็นเป็นรูปร่างของหนังสือได้ จึงจำเป็นต้องพัฒนารูปร่าง เป็นหนังสือแบบคร่าว ๆ ซึ่งอาจเรียกว่าโครงร่างของหนังสือ ในขั้นของการทำต้นฉบับของหนังสือนี้เป็นการ นำเอาเรื่องราวที่ได้เขียนไว้แล้วมาเปลี่ยนให้เป็นภาพและอาจมีคำบรรยายภาพในแต่ละฉาก เริ่มจากการเขียนบทสคริปต์ (Script) การจัดเรียงลำดับภาพ และการจัดรูปเล่ม

         3.1 การเขียนต้นร่างเป็นการนำเรื่องราวที่ได้จากเคค้าโครงเรื่องหรือเนื้อเรื่องย่อ มาเขียนเรียงลำดับเหตุการณ์เพื่อเล่าเนื้อเรื่องและมีรูปภาพประกอบ โดยการบอกรายละเอียดในแต่ละหน้าของหนังสือว่าจะมีภาพอะไรและคำบรรยายอย่างไรบ้าง ภาพแต่ละภาพเกี่ยวกับอะไรแสดงท่าทางอย่างไร และบริบทของภาพเป็นอย่างไร ในส่วนคำบรรยายภาพจะเขียนอะไรและอยู่ส่วนใดของภาพ การเขียนบทสคริปต์นี้จะเป็นแนวทางในการจัดวางภาพและรูปเล่มของหนังสือ ว่ามีจำนวนกี่หน้า ภาพทั้งหมดเมื่อเรียงลำดับภาพแล้วสามารถเล่าเรื่องแทนตัวหนังสือได้หรือไม่ ในขั้นตอนการเขียนสคริปต์นี้ผู้ผลิตหนังสือต้องมีจินตนาการ นึกถึงภาพในแต่ละฉากได้ตลอดไปจนถึงรูปเล่มที่เสร็จสมบูรณ์แล้ว ตัวอย่างการเขียนบทสคริปต์ (Script) (ดู ภาคผนวก ใบงานที่ 4.1)

         3.2 การร่างภาพและจัดเรียงลำดับภาพ เป็นการดำเนินต่อเนื่องตามบทสคริปต์ที่ได้เขียนไว้มา วาดลงบนเล่มจริงเริ่มด้วยการออกแบบตัวละครและร่างภาพในแต่ละฉากให้มีลักษณะกิริยาอาการตามบทที่เขียนไว้ ประเด็นสำคัญและเป็นลักษณะเด่นของหนังสือสำหรับเด็ก ภาพในแต่ละฉากต้องเรียงลำดับกันจนสามารถเล่าเรื่องได้เองทั้งเรื่องถึงแม้ว่าจะมีหรือไม่มีคำบรรยายภาพก็ตาม สำหรับคำบรรยายที่จำเป็นต้องเขียนต้องจัดให้อยู่ในบริเวณที่โล่งที่สุด ไม่จำเป็นต้องมีสีพื้นหลัง (Back ground) หรือถ้ามีก็ควรจะเบาบางที่สุดเพื่อให้อ่านได้ง่ายโดยไม่มีสีของภาพมากีดขวางคำบรรยาย สำหรับความยาวของเรื่องจะมีความยาวโดยเฉลี่ยที่ 16 หน้า อาจจะมีมากกว่าหรือน้อยกว่าก็ได้ขึ้นอยู่กับเนื้อหาของเรื่องคำบรรยายควรใช้ประโยคที่ไม่ยาวเกินไปและไม่มีความซับซ้อน ผู้ผลิตต้องคิดเสมอว่าเขียนหนังสือให้เด็กอ่านมิใช่ผู้ใหญ่อ่าน ภาษาที่ใช้จึงต้องเหมาะกับวัยของเด็ก

           3.3 การจัดรูปเล่ม เป็นการมองภาพรวมของหนังสือทั้งเล่มและรายละเอียดในแต่ละหน้า ใน หนังสือหนึ่งเล่มควรประกอบด้วยสิ่งต่อไปนี้

                   3.3.1. ปกหน้า ประกอบด้วย ชื่อเรื่อง ภาพตัวเอกของเรื่อง ชื่อผู้แต่งเรื่อง ชื่อผู้วาดภาพ

                   3.3.2. ปกหลัง ประกอบด้วย ประวัติผู้แต่ง ขข้อคิดตอนจบเรื่อง

                   3.3.3. หน้าอุทิศ (ถ้ามี) แสดงเจตนาของผู้แต่งว่า จะมอบคุณงามความดีของผลงานให้แก่ผู้ใด

                   3.3.4. คำนำ (อาจเป็นส่วนเดียวกับหน้าอุทิศ) บอกแจ้งจุดมุ่งหมายของการแต่งเล่มนั้น คำ กล่าวขอบคุณผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องจนผลงาน

                            สำเร็จ

                   3.3.5. เนื้อเรื่อง เปํนเรื่องราวที่จัดเป็นฉาก ๆ เอาไว้จนจบเรื่อง

                   3.3.6. กิจกรรมท้ายเล่ม หรือสาระที่ควรรุ้เพิ่มเติม ที่พ่อแม่ผู้ปกครองหรือครูสามารถใช้ทำร่วมกับเด็กหลังจากอ่านหนังสือเล่มนั้นเสร็จ

                            แล้ว (อาจมีหรือไม่ก็ได้)

         เมื่อเสร็จสิ้นขั้นตอนเหล่านี้แล้วจึงนำไปสู่การสร้างภาพประกอบเรื่องหนังสือสำหรับเด็กนั้นมีอนึ่ง ความยืดหยุ่นอยู่มาก ไม่จำเป็นมากนักที่จะกำหนดอย่างชัดเจนว่าต้องมีสิ่งเหล่านี้ครบทั้งหกอย่างตามที่กล่าวมา เพียงแต่ผู้ผลิตใช้วิจารณญาณได้เองว่าสิ่งใดควรจะต้องมีซึ่งจะทำให้หนังสือเล่มนั้นสมบูรณ์ขึ้นและเป็นระโยชน์สูงสุดต่อเด็ก

         4. การสร้างภาพประกอบเรื่อง

         หนังสือสำหรับเด็กปฐมวัยมีส่วนที่สำคัญที่สุดคือภาพเป็นตัวสื่อสารเรื่องราวที่ผู้เล่าต้องการจะสื่อ เรื่องนั้นๆไปสู่เด็ก ในหนังสือภาพสำหรับเด็กปฐมวัยภาพมิใช่แค่ภาพประดับตกแต่งเพื่อเสริมเรื่องหรือเนื้อหาเท่านั้น แต่ภาพนั้นมีหน้าที่สำคัญมากเสมอกับเรื่องาะภาพในหนังสือสำหรับเด็กถือเป็นการเล่าเรื่องอีกแบบหนึ่ง หากตัดคำหรือเนื้อเรื่องออกไป และดูเฉพาะภาพเพียงอย่างเดียวก็สามารถเข้าใจเรื่องราวได้ (ปรีดา ปัญญาจันทร์ และ สุดไผท เมืองไทย, 2557 : 13) ผู้ผลิตหนังสือจำเป็นต้องมีความเข้าใจถึงวัตถุประสงค์ของการสร้างภาพประกอบเรื่องนั้น ซึ่งจะทำให้สามารถเลือกใช้ลักษณะของภาพประกอบได้ตรงตามวัตถุประสงค์ การจัดองต์ประกอบภาพและการเขียนคำบรรยายภาพ ก็เป็นทักษะที่จำเป็นสำหรับผผู้ผลิตหนังสือสำหรับเด็กยิ่งไปกว่านั้นการระบายสีภาพเป็นทักษะที่สำคัญที่ต้องมี ซึ่งผู้วาดภาพประกอบต้องมีความรู้เรื่องคุณลักษณะ ของสีชนิดต่าง ๆ การผสมสี รวมถึงจิตวิทยาของการใช้สี

          1. วัตถุประสงค์ของการสร้างภาพประกอบเรื่องหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัย

         ภาพประกอบเรื่องมีหน้าที่และบทบาทสำคัญหลายประการในหนังสือสำหรับเด็กทั้งประเภทบันเทิงคดีและสารคดีการเข้าใจถึงวัตถุประสงค์ของการใช้ภาพประกอบหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัยนั้น จะทำให้ผู้ผลิตหนังสือเพิ่มความระมัดระวัง ความละเอียด และความประณีตมากขึ้น อันจะทำให้หนังสือเล่มนั้น ๆ มีคุณค่าทางวิชาการและดึงดูดความสนใจของเด็กได้มากขึ้น ซึ่งพอจะสรุปวัตถุประสงค์ของใช้ภาพในหนังสือสำหรับเด็กได้ดังต่อไปนี้

               1.1 เพื่ออธิบายและเสริมเนื้อหาให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ภาพประกอบหนังสือสำหรับเด็กช่วย และเสริมสร้างเนื้อหาให้เด็กเกิดความเข้าใจอย่างถูกต้องชัดเจนตามเนื้อหาที่ผู้เขียนต้องการสื่อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหนังสือสารคดีสำหรับเด็ก ภาพประกอบจะต้องมีความถูกต้องและชัดเจนตามสาระที่เป็นจริงทุก ประการซึ่งอาจใช้ภาพเหมือนจริงหรือภาพสมมติก็ได้แต่ยังคงความถูกต้องของสาระไว้ ส่วนภาพประกอบ หนังสือบันเทิงคดีสำหรับเด็กจะให้ความสำคัญกับเรื่องนี้น้อยกว่า ภาพประกอบไม่จำเป็นต้องเหมือนนจริงก็ได้ ผู้วาดภาพประกอบหรือนักวาดภาพสามารถคิดสร้างสรรค์ขึ้นมาเองได้ตามเนื้อหาของเรื่องราว เพียงแต่ให้ภาพ มีความสอดคล้องหรือสัมพันธ์กับเนื้อเรื่องก็เป็นอันใช้ได้

               1.2 เพื่อดึงดูดความสนใจของเด็กให้สนใจในหนังสือ ภาพประกอบปกหนังสือสำหรับเด็กมีส่วน เป็นอย่างมากในการช่วยให้เด็กมีความสนใจในหนังสือ เพราะสิ่งแรกที่ปรากฏต่อสายตาของเด็กคือภาพปก หนังสือ ถ้าหากภาพปกของหนังสือได้มีการออกแบบอย่างสวยงามและเหมาะสมกับวัยของเด็กแลล้วจะทำให้เด็ก สนใจและอยากอ่านหนังสือเล่มนั้นมากยิ่งขึ้น และถ้าเรื่องราวหรือเนื้อหาในหนังสือน่าสนใจหรือสนุกชวนติดตามยิ่งทำให้เด็กเกิดความประทับใจมักจะหยิบหนังสือเล่มนั้นขึ้นมาบ่อย ๆ และจะเปลี่ยนเป็นนิสัยรักการอ่านในที่สุด

               1.3 เพื่อจุดประกายและสร้างจินตนาการสำหรับเด็ก นอกจากเด็กจะได้ความรู้ ความเขข้าใจและ ความคิดฝันจินตนาการจากเรื่องในหนังสือแล้ว ภาพประกอบถือได้ว่าช่วยอธิบายให้เรื่องนั้นชัเจนยิ่งขึ้นรายละเอียดต่างๆ ในภาพอันได้แก่องค์ประกอบของภาพ รูปแบบของภาพ สีสัน น้ำหนักของสีและเทคนิคใน การสร้างสรรค์ สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้เด็กเกิดความคิดจินตนาการต่อยอดเป็นสิ่งใหม่ที่อาจจะไม่ได้อยู่ในหนังสือเล่มนั้น

               1.4 เพื่อส่งเสริมให้เด็กเกิดความประณีตและรักความสวยงาม ภาพประกอบหนังสือเด็กจะช่วย ส่งเสริมเด็กให้มีความประณีตมีความสุนทรียะในงานศิลปะ หากภาพในหนังสือมีความสวยงาม สีสันสะ สดใส และมีการจัดองค์ประกอบภาพอย่างประณีตสวยงาม จะทำให้เด็กรักในความงดงามมีรสนิยมในเชิงศิลปะ เพราะภาพประกอบที่ดีจะมีอิทธิพลต่อความรู้สึกเด็ก และให้เด็กเกิดความประทับใจต่อเรื่องนั้น ๆ ด้วยได้ ศึกษาเปรียบเทียบความสามารถของเด็กที่จะเรียนรู้ความแตกต่างของชนิดหนังสือตามลำดับขั้นดังนี้ สี ภาพวาด และภาพวาดขาวดำ พบว่าเด็กอายุ 1 ปี 6 เดือน สามารถเรียนรู้ในขั้นของภาพถ่ายสี ส่วนเด็กอายุ 2 ปี เรียนรู้จากภาพวาดสีได้พอ ๆ กับภาพถ่ายสีแต่เรียนรู้ภาพวาดขาวดำได้น้อย ในขณะที่เด็กอายุ 2 ปี 6 เดือน สามารถเรียนรู้จากภาพทั้ง 3 ประเภท จากการศึกษานี้ทำให้เราเข้าใจได้ว่าภาพสามารถสร้างความ แตกต่างได้เป็นอย่างมากต่อสิ่งที่เด็กได้เรียนรู้จากหนังสือ คือ ความสามารถของเด็กในการตอบ สัญลักษณ์ที่แตกต่างกัน สัญลักษณ์เป็นตัวแทนของบางสิ่งบางอย่าง ซึ่งภาพก็เป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งและเป็นตัวแทนของสิ่งของจริงที่ต้องการแสดง สัญลักษณณ์เป็นตัวแทนที่มีความเป็นรูปธรรมและเป็นภาพง่าย ๆ ยิ่งทำให้ดูใกล้เคียงกับของจริงมากขึ้น อย่างเช่นภาพถ่ายสีที่ให้ภาพเหมือนจริง ส่วนภาพสัญลักษณ์ที่มีความเป็นนามธรรม อย่างเช่น ภาพวาด ขาว-ดำ ทำให้ดูต่างไปจากของจริงยิ่งขึ้น ความสามรถในการใช้และเข้าใจ สัญลักษณ์หมายถึงทักษะทางสัญลักษณะของเด็ก คำศัพท์ก็เป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งที่ใช้แทนสิ่งที่เรากล่าวถึง เด็กที่มีพัฒนาการล่าช้าอาจมีปัญหาบ้างในการใช้และเข้าใจสัญลักษณ์บางอย่าง ดังนั้นจึงจำเป็นจะต้องตระหนักถึงชนิดของภาพที่จะใช้หนังสือสำหรับเด็กเพื่อให้แน่ใจว่าเป็นสัญลักษณ์ที่เด็กสามารถเข้าใจได้

          2. ลักษณะของภาพประกอบหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัย

          ภาพที่ใช้ประกอบในหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัยนั้นมีลักษณะที่หลากหลายมีการใช้วัสดุที่แตกต่างกันออกไปทำใหห้เกิดคุณสมบัติของภาพที่มีความแตกต่างตามวัถุประสงค์ของผผู้เขียนหนังสือ

               2.1 ลักษณะภาพโดยทั่วไปภาพประกอบหนังสือสำหรับเด็กจะมีลักษณะดังต่อไปนี้ ลักษณธ เหมือนจริงซึ่งจะให้ลักษณะที่ดูแล้วรู้สึกเหมือนจริง ลักษณะสร้างสรรค์หรือจินตนาการจะไม่มีลักษณะเหมือน จริงมากนักประกอบขึ้นตามลักษณะภาพออกเป็น 4 แบบ ได้แก่

                     1. ภาพเหมือนจริง เป็นภาพที่ใช้กับเรื่องราวที่เหมือนจริงประเภทสารคดี

                     2. ภาพกึ่งเหมือนจริงเป็นภาพที่ออกแบบลักษณะภาพขึ้นมาใหม่เพื่อให่าสนใจและมี ชีวิตชีวามากขึ้น ซึ่งใช้วิธีการที่หลากหลาย

                     3. ภาพการ์ตูนเป็นภาพที่เน้นอารมณ์ของภาพให้ชัดเจนและตรงตามที่ผู้เขียนต้องการ

                     4. ภาพลดทอนหรือภาพสัญลักษณ์ เป็นภาพที่เหมาะกับเด็กเล็กวัยเริ่มเรียนอสาร ใช้การสื่อแบบตรงไปตรงมา รูปและพื้นสะอาด

                        ชัดเจน ไม่ซับซ้อน มีส่วนประกอบในภาพน้อยหรือไม่มีเพื่อให้เด็กเข้าใจ ง่าย อาจสอดแทรกอารมณ์ความรุ้สึกลงในภาพเพื่อให้เด็ก

                        เรียนรู้ความรู้สึกอารมณ์ต่าง ๆ

               2.2 การประดิษฐ์ภาพประกอบหนังสือสำหรับเด็ก หนังสือแต่ละเล่มสามารถเลือกใช้ลักษณะ ของภาพประกอบแต่ละแบบที่กล่าวมาข้างต้นให้เหมาะสมกับเนื้อหาและวัตถุประสงค์ของหนังสือเล่มนั้น ๆ ซึ่งการนำเสนออาจมีวิธีการและรูปแบบที่แตกต่างกันออกไปอีกหลายประเภทให้เลือกใช้ เช่น ภาพวาด ภาพถ่าย ภาพตกแตงด้วยกระดาษสี ภาพการ์ตูนสำเร็จรูปประเภทต่าง ๆ (ตัวอย่างเช่น สติกเกอร์ที่มีวางขายทั่วไป) ภาพตัดผนึก (ภาพจากที่อื่นที่ตัดมาติดลงในเล*มหนังสือ โดยมีลักษณะภาพตรงตามเนื้อเ ภาพเคลื่อนไหวต่างๆ (ตัวอย่างเช่น ภาพเลื่อน ภาพสองหน้า ภาพพูดได้)

               2.3 คุณสมบัติที่ดีของภาพประกอบหนังสือสำหรับเด็ก การเลือกใช้ภาพทุกรูปแบบทุกวิธีการที กล่าวมานั้นสิ่งที่ผู้ประดิษฐ์ภาพต้องคำนึง คือ คุณลักษณะของภาพที่เป็นเอกลักษณ์ของหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัย ซึ่งสามารถสรุปลักษณะโดยทั่วไปได้ดังนี้

                    1. มีความสมดุลของภาพ ไม่หนักไปด้านใดด้านหนึ่ง

                    2. มีสัดส่วนเหมาะสมกับหน้าหนังสือไม่ใหญ่หรือเล็กจนเกินไป

                    3. มีความกลมกลืนกันในภาพ ไม่มีสิ่งแปลกปลอมหรือขัดแย้งกันภายในภาพ

                    4. มีจุดด่นดี ในหนึ่งภาพควรมีจุดเด่นที่ดึงดูดความสนใจของเด็กเป็นพิเศษ

                    5. มีสีตัดกันจะทำให้เด็กปฐมวัยมองเห็นขอบเขตของตัวละครหรือจุดสิ้นสุดของภาพได้ชัดขึ้น

                    6. มีความคิดรวบยอดเพียงอย่างเดียว ในหนึ่งภาพควรมีแค่ความคิดรวบยอดเดียวจะทำให้ เด็กไม่สับสนและเข้าใจเรื่องราวได้ดีขึ้น

                    7. แสดงออกถึงอารมณ์ของตัวละคร ภาพควรมีสีหน้าหรือลักษณะกิริยาของตัวละครจะทำ ให้อารมณ์ของผู้อ่านคล้อยตามเรื่องราวใน

                       หนังสือ

                    8. มีมิติ ภาพในแต่ละหน้าควรมีทั้งความชัดในส่วนที่เป็นจุดเน้นด้านหน้าและมีส่วนที่เป็นความลึกของภาพซึ่งเป็นส่วนประกอบของ

                       ภาพ ทำให้ภาพมีมิติ

                    9. มีความเหมาะสมกับวัยของเด็ก ภาพแต่ละภาพควรสอดคล้องกับพื้นฐานของพัฒนาการ ทั้ง 4 ด้านและพัฒนาการการเรียนรู้ของเด็ก

                       ปฐมวัย

          3. การจัดองค์ประกอบภาพและการเขียนคำบรรยายภาพ

          การจัดโครงสนร้างหน้าหนังสือ คือ การจัดวางตัวละครและสิ่งประกอบที่ต้องการให้ปรากฏบนหน้าหนังสือในแต่ละหน้าให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม การจัดหน้าหนังสือที่ดีมีความสำคัญต่อภาพที่ถูกนำเสนอต่อสายตาของเด็กเพราะจะทำให้มีจุดเด่นชวนมองและดึงดูดความสนใจ หนังสือสำหรับเด็กในแต่ละหน้าจะมีสิ่งที่ต้องการสื่อสารกับเด็กปรากฏอยู่ทุกหน้า โดยใช้ภาพและคำบรรยายภาพเป็นตัวส่งสารนั้น ๆ การสื่อสารกับเด็กเล็กผู้สื่อสารจะต้องมีการวางแผนที่ดีและเลือกวิธีการที่เหมาะสม เนื่องจากเด็กเล็กจะมีข้อจำกัดในการรับสาร ภาพในแต่ละหน้าจะต้องสามารถสื่อสารได้ตรงตามที่ผู้ผลิตต้องการ ดังนั้น ความรู้เรื่องการจัดโครงสร้างหน้าหนังสือจึงเป็นพื้นฐานสำคัญอีกอย่างหนึ่งของการผลิตหนังสือ ซึ่งสามารถเรียนรู้ได้จากการจัดโครงสร้างของภาพตามแบบแผนการวาดภาพโดยทั่วไปของศิลปิน เนื่องจากหนังสือสำหรับเด็กโดยส่วนใหญ่จะเป็นหนังสือภาพที่มีลักษณะเหมือนกับการวาดภาพทีละภาพลงบนแผ่นกระดาษหรือผืนผ้าใบ แต่จะมีสิ่งที่เพิ่มติมขึ้นมาคือคำบรรยายภาพหรือเนื้อเรื่องของผู้วาดภาพประกอบหนังสือสำหรับเด็กสามารถปรับวิธีการของศิลปินมาใช้กับการจัดโครงสรร้างของหน้าหนังสือได้ โดยมีสิ่งที่เกี่ยวข้องเหล่านี้ คือรูปแบบการจัดโครงสร้างของหนน้าหนังสือ (Patterns of page structuring) องค์ประกอบของหน้าหนังสือ (Composition of the page) การวางจุดเด่น (Dominance) การเน้น (Emphasis) ความสมดุลของภาพ (Balance) สัดส่วน (Proportion) จังหวะ (Rhythm) ความกลมกลืน (Harmony) ความแตกต่าง (Contrast)

              3.1 รูปแบบการจัดโครงสร้างของหน้าหนังสือและการเขียนบรรยายภาพหนังสือสำหรับเด็ก ปฐมวัยส่วนมากยังต้องการส่วนที่เป็นภาษาเขียน เพื่อช่วยอธิบายหรือบรรยายภาพให้มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้นเพื่อเสริมในส่วนที่ภาพไม่สามารถนำเสนอได้ หรือเพื่อฝึกให้เด็กได้คุ้นเคยกับภาษาเขียนและฝึกการอ่าน การเขียน บรรยายภาพนี้สามารถเขียนในพื้นที่ที่ว่างของภาพหรือในบริเวณที่มีสีพื้นหลังจางๆ เพื่อให้สมารถมองเห็น ตัวหนังสือได้ชัดขึ้น หรืออาจเขียนในกล่องข้อความคำพูดซึ่งสามารถเจาะจงได้ว่าเป็นคำพูดของตัวละครตัวใด แต่อย่างไรก็ตามสำหรับเด็กเล็ก เด็กมักจะไม่สนใจข้อมูลจากคำบรรยาย เมื่อจะแปลความหมายของภาพที่เห็นในหนังสือเขาจะแปลจากประสบการณณ์ที่มีอยู่เสียเป็นส่วนใหญีรูปแบบของหน้าหนังสือสำหรับเด็กปฐมวัยนั้นอาจ เลือกได้เป็นทิศทาง คือแนวตั้ง (Vertical) และแนวนอน (Horizontal) เด็กปฐมวัยจะชอบหนังสือแนวตั้ง มากกว่าแนวนอนเนื่องจากจับเล่มหนังสือและเปิดปิดง่ายกว่า แต่รูปแบบแนวนอนจะทำให้ได้ภาพในมุมมองที่ กว้างกว่า ดังแสดงในต่อไปนี้